Różaniec

O to Cię bardzo błagamy…

Przed nami miesiąc październik – miesiąc modlitwy różańcowej, nie tylko w naszym parafialnym kościele. Sięgając po różaniec warto znać jego wspaniałą historię.

Punktem odniesienia modlitwy różańcowej jest 150 psalmów, autorstwa króla Dawida. Sam Pan Jezus modlił się czytając psalmy. Ze względu na trudności z dostępnością do  tego typu pieśni liturgicznych adresowanych do Boga, powstała potrzeba zastąpienia psalmów, krótkimi formułami modlitewnymi. Coraz liczniejszej grupie modlących się nie mający dostępu do psałterza, ustalono modlitwy numeryczne, czyli określoną liczbę Ojcze nasz, a z czasem również i Zdrowaś Maryjo.  Powstało powiedzenie co w tłumaczeniu na język polski brzmi: Kto nie może recytować psalmów, niech odmawia „Ojcze nasz”.

Modlitwę zastępującą psalmy rozpowszechnił św. Dominik żyjący w latach 1170 – 1221. Gdy błagał Najświętszą Pannę Maryję, aby objawiła mu środek do wykorzenienia herezji i błędów. Ona podała metodę najpewniejszą: rozmyślania tajemnic wiary świętej połączone z Modlitwą Pańską i Pozdrowieniem Anielskim, czyli odmawianie różańca. 

W XIII wieku w nawiązaniu do 150 psalmów, powstało 150 krótkich formuł pochwalnych o Jezusie Chrystusie i jego zbawczych czynach, oraz 150 formuł pochwalnych o Najświętszej Marii Pannie.

Kolejnym etapem było podzielenie psałterza różańcowego na 3 części po 50 Zdrowaś Maryjo. Każda 10 poprzedzała modlitwa Ojcze nasz i na zakończenie doksologia Chwała Ojcu.

Pod koniec XV wieku zmniejszono liczbę tajemnic ze 150 do 15 (5 radosnych, 5 bolesnych, 5 chwalebnych). Papież Pius V w 1568 roku zatwierdził powyższą decyzję, podkreślając że modlitwa różańcowa polega na medytacji 15 tajemnic.

W XVI wieku wzrosło zagrożenie Europy ze strony wojsk muzułmańskich. W obliczu wojny papież podjął działania polityczne, zwiększając liczebność wojsk, ale nie zaniedbał strony duchowej. Skierował do całego Kościoła wezwanie do modlitwy różańcowej. Dzień rozstrzygającej bitwy przypadł na 7 października 1571 roku, w pierwszą niedzielę miesiąca, dzień w którym dominikanie obchodzili jako wspomnienie Maryi Królowej Różańca. Papież Grzegorz XIII na pamiątkę zwycięskiej bitwy pod Lepanto święto Matki Bożej Różańcowej wyznaczył na pierwszą niedzielę października.

Ewolucji podlega też nazwa modlitwy różańcowej. Najstarsza to psałterz maryjny, później ogród różany. Jest też wianek, korona i koronka.

Od początku powstania modlitwy pojawia się problem sposobu odliczania powtarzanych części. Zwykle czyniono to za pomocą palców obu rąk, odkładania kamyczków lub przesuwania węzełków. W średniowieczu różańce były to otwarte lub zamknięte sznury. Forma zamknięta sznurowa z kamykami okazała się bardziej praktyczna i powszechna jest do dnia dzisiejszego.

Bardzo ważne są Bractwa różańcowe. Są to wspólnoty krzewiące kult Matki Bożej, propagujące modlitwę różańcową. Każde bractwo powinno mieć przydzielony kościół czy kaplicę   lub przynajmniej ołtarz z obrazem różańcowym. W Polsce najstarsze bractwo zostało erygowane w 1481 roku. Zorganizowaną formą rozkrzewiania modlitwy różańcowej są:

o          Różaniec nieustający

o          Różaniec rodzinny

o          Różaniec wieczysty.

W 1825 roku we Francji założono po raz pierwszy grupę składającą się z 15 osób, odmawiającą codziennie jedną tajemnicę różańcową. Tak powstały Róże Różańcowe zwane też żywym różańcem. Tytuł Różańcowa Matka Boża lub Matka Boża Królowa Różańca Świętego związany jest z modlitwą i nabożeństwem różańcowym.

W 1600 roku kardynał Bernard Maciejowski przywiózł z Rzymu kopię obrazu Matki Boskiej Śnieżnej i przekazał ją do kościoła dominikanów pw. Świętej Trójcy. Dominikanie przekazali obraz ten pod opiekę Bractwu Różańcowemu.

Na wieść o trudnej sytuacji wojsk polskich pod Chocimiem w Krakowie zorganizowano procesję różańcową, która odbyła się 3 października 1621 roku. W procesji niesiono obraz Matki Bożej z kościoła Świętej Trójcy do kościoła Mariackiego. W procesji uczestniczyły tłumy wiernych pod przewodnictwem biskupa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego. Kilka dni po uroczystościach do Krakowa dotarła dobra wiadomość o zwycięstwie wojsk polskich pod dowództwem Stanisława  Lubomirskiego.

Kult Matki Boskiej Różańcowej wywodzi się z Sanktuarium  w Pompejach. Jej cudowny obraz   sprowadzono do Pompei 13 listopada 1875 roku i umieszczono  w nowo budowanej świątyni. Fundatorem świątyni jak i całego miasta, które miało być Sanktuarium Matki Boskiej Różańcowej, był urodzony 11 lutego 1841 roku  Bartolo Longo. W 1863 roku rozpoczął on studia prawnicze w Neapolu. Były to lata buntu przeciwko Kościołowi oraz wielkiego kryzysu. W 1865 roku Longo przeżył nawrócenie. Postanowił obok rzymskiej Pompei zbudować nowe miasto z sanktuarium maryjnym, z sierocińcami, instytucjami wychowawczymi, szkołami.

W 1883 roku papież Leon XIII ogłosił miesiąc październik szczególnym czasem modlitwy różańcowej. Upowszechnienie kultu Matki Bożej Różańcowej i pogłębienie refleksji teologicznej nad tym tytułem dokonało się w 1917 roku podczas objawień fatimskich, gdzie Maryja określiła siebie jako Matka Boża Różańcowa i że cała jest w różańcu.

Podsumowując to różaniec w znanej nam formie powstał w 1475 roku - czyli modlitwy z podziałem na 3 tajemnice i dziesiątki. 16 października 2002 roku papież Jan Paweł II zaproponował dodanie Tajemnicy Światła związanej z misją publiczną Jezusa na Ziemi. Matka Boża Różańcowa dała światu także Nowennę Pompejańską. Czyli jest to 6 nowenn, każda po 9 dni. Każdego dnia odmawiamy trzy części różańca. Trwa ona 54 dni. Nowenna ta jest usilnym długotrwałym błaganiem zwróconym do Boga za pośrednictwem  Matki Bożej Różańcowej z Pompejów.

Ciekawostki z historii Kościoła przedstawiła Anna Stożek